شاخص بورس چیست ؟ منظور از شاخص کل بورس چیست ؟

معنی شاخص چیست ؟

شاخص (index ) در لغت به معنی نماگر یا نشانگر می باشد. شاخص بیانگر عددی میباشد که تغیرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را در یک بازه زمانی مشخص را نشان میدهد.

شاخص بورس چیست ؟

شاخص بورس عددی هست که نمایانگر وضعیت کلی بورس و روند رشد یا نزول شرکت های داخل بورس می باشد. شاخص بورس انواع خاصی دارد که در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم.

• شاخص کل
• شاخص هم وزن
• شاخص قیمت
• شاخص ۵۰ شرکت برتر
• شاخص ۳۰ شرکت برتر
• شاخص صنعت
• شاخص واسطه گری های مالی

و انواع شاخص های دیگر که هر کدام از گروه های مختلف حاظر در بازار بورس دارای شاخص مجزا برای خود می باشند.

شاخص کل بورس

یکی از مهم ترین شاخص های یازار بورس تهران شاخص کل بورس می باشد و از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.

شاخص کل بیانگر سطح عمومی قیمت و یا یک میانگین قیمت از بازدهی و افت و خیز سهام شرکت های معامله شده در بورس می باشد. این تغیرات نسبت با سال مالی پایه که سال ۱۳۶۹ می باشد محاسبه می شود. فرمول محسابه شاخص کل به شکل زیر می باشد.

فرمول شاخص کل

ارزش جاری شرکت : حاصل ضرب تعداد سهام یک شرکت را در قیمت هر سهم آن شرکت را ارزش جاری آن شرکت می نامیم.

ارزش جاری بازار سهام : ار محموع ارزش جاری شرکت ها ی حاضر در بورس ارزش جاری بازار سهام به دست می آید.

در شاخص کل شرکت های بزرگ و دارای سرمایه بیشتر تاثیر بیشتری را در تغیرات شاخص کل دارند.  همچنین ارزش جاری این شرکت ها نیز بیشتر از سایر شرکت ها می باشد.

برای همین ممکن است با رشد شرکت های بزرگ که اصطلاحا به آنها شاخص ساز میگوییم ؛ وضعیت شاخص کل مثبت باشد اما در همان زمان بسیاری از شرکت ها وضعیت مناسبی نداشته باشند.

شاخص کل هم وزن

خب همانطور که دیدید در شاخص کل تاثیر شرکت ها در میزان شاخص کل متفاوت بود. یعنی اگر شرکتی دارای ارزش جاری بیشتری بود تاثیر بیشتر را در بالاو پایین آمدن عدد شاخص داشت.

اما از سال ۹۳ شاخص هم وزن نیز توسط سازمان بورس منتشر شد که در این شاخص تمامی شرکت ها از یک وزن خاصی برای تاثیر گذاری در عدد شاخص دارند. یعنی در شاخص هم وزن ارزش جاری شرکت ها تاثیری در افت و خیز شاخص ندارد و تمامی شرکت ها به یک اندازه بر شاخص هم وزن تاثیر میگذارند.

یا این حساب پس زمانی که میشنویم شاخص هم وزن منفی شده یعنی بازدهی نیم بیشتری از شرکت های حاضر در بورس منفی بوده است و همینطور بلعکس اگر بیشتر شرکت ها در بازدهی مناسبی باشند شاخص هم وزن نیز مثبت و رو به رشد می باشد.

پس با این حساب شاخص کل شاید معیار خوبی برای سنجش کل بازار نباشد و بیشتر نماینگر شرکت های بزرگ می باشد. پس اگر بخواهیم وضعیت بازدهی کل شرکت ها را بدانیم بهتر است به شاخص هم وزن مراجعه کنیم.

شاخص قیمت بورس

این شاخص روند عمومی قیمت شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار را بیان میکند. یعنی اگر این شاخص ۱۰ درصد رشد کند می توان گفت که به طور میانگین تمامی شرکت های بازار بورس ۱۰ درصد رشد قیمتی داشته اند.

در شاخص قیمت هم مانند شاخص بورس وزن شرکت ها متغیر است و شرکت های بزرگ ارزش بیشتری دارند. اما تفاوت اصلی شاخص قیمت و شاخص بورس در این مورد است که در شاخص قیمت ، فقط قیمت سهام پردازش می شود اما در شاخص کل سود نقدی سالیانه شرکت ها نیز محاسبه می شود.

شاخص ۵۰ شرکت برتر

سازمان بورس هر سه ماه یک بار لیست شرکت هایی را که از نقد شوندگی بالایی برخوردار هستند را منتشر میکند . شرکت های که خرید و فروش راحت تری دارند از نقد شوندگی بیشتر نیز برخوردار هستند. در شاخص ۵۰ شرکت برتر تغیرات عمومی قیمتی این شرکت ها که نقد شوندگی خوبی دارند را نشان میدهد.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ تغیرات عمومی قیمت شرکت های بزرگ را نشان می دهد که دارای ارزش بازار بیشتری نسبت به سایر شرکت های حاضر در بورس هستند.

ارزش بازار : ارزش بازار از حاصل ضرب تعداد سهام شرکت در قیمت روز شرکت به دست می آید.

شاخص صنعت

شرکت های صنعتی زیادی در بورس وجود دارند. این شرکت ها در حوزه های مختلفی مثل ساختمان ، خودرو ، فلزات ، پتروشیمی ها و صنایع مختلف دیگر فعالیت دارند . هر کدام یک از این گروه های صنعتی دارای یک شاخص مجزا می باشند.

شاخص صنعت نیز تغیرات سطح عمومی قیمت سهام شرکت های فعال در صنایع مختلف را نشان می دهد.

شاخص واسطه گری های مالی

در شاخص واسطه گری های مالی ، تغیرات قیمتی شرکت های واسطه گری مالی مانند  لیزینگ ها ، هلدینگ ها و شرکت های سرمایه گذاری نمایش داده می شود.

 

چگونه تغیرات شاخص را ببینیم ؟

تا اینجا با انواع مهم شاخص های بورس آشنا شدید . البته شاخص های دیگری نیز وجود دارند که هر کدام بیانگر اطلاعات خاصی برای ما هستند. اما چگونه می توانیم تغیرات شاخص بورس و شاخص های دیگر را مشاهده کنیم؟

برای مشاهده تغییرات شاخص باید به سایت شرکت فناوری بورس تهران ( Tehran Securities Exchange Technology Management Co ) که به اختصار (TSETMC)  می نامیم ، به آدرس اینترنتی http://tsetmc.irمراجعه کنید .شما می توانید اطلاعات زیادی را از طریق سایت فناوری بورس به دست بیاورید که در مقاله بعدی به صورت کامل نحوه کار با این سایت مرجع را به صورت کامل آموزش خواهیم داد.

از شاخص ها چگونه استفاده کنیم؟

تا اینجای مقاله با شاخص ها آشنا شدیم اما شاخص ها چه کمکی به ما می کنند و چگونه از آنها باید در تحلیل بازار استفاده کنیم. همانطور که توضیح دادیم شاخص کل بیانگر سطح عمومی قیمت شرکت های بورسی می باشد اما در این شاخص شرکت های بزرگ وزن بیشتری را دارند.

پس اگر شاخص کل منفی بود نمی توان استدلال داشت که کلیه سهام شرکت ها نیز منفی هستند یا خیر. برای بررسی این موضوع ما باید به شاخص هم وزن مراجعه کنیم که آیا وضعیت کلیه شرکت ها منفی هست یا خیر.

ممکن است فقط با نزول شرکت های بزرگ عدد شاخص کل نزولی شود اما در واقع اکثر شرکت ها در وضعیت خوبی باشند اما چون از وزن و ارزش جاری کم تری برخوردار هستند نتوانسته اند نماگر شاخص کل بورس را مثبت کنند.

البته منفی شدن شاخص کل معمولا جو روانی منفی نیز بر سایر شرکت ها میگذارد و ممکن است سرمایه گذاران را دچار تردید کند و حتی آنها را از سرمایه گذاری در شرکت های کوچک را نیز منصرف سازد.

در شرایط رشد شرکت ها نیز به همین شکل ، رشد شرکت های بزرگ می تواند تاثیر مثبتی را در روند شرکت های دیگر بذارد و موج روانی مثبتی را ایجاد کند.

شاید شما هم عنوان لیدر بازار را شنیده باشید. لیدر بازار معمولا یکی از شرکت های بزرگ بازار می باشد که افراد بسیاری منتظرند تا با شروع رشد قیمتی ان سهم و به دنبال آن رشد شرکت های دیگر و شاخص کل اقدام به سرمایه گذاری کنند.

نتیجه گیری

در واقعیت اگر بخواهیم وضعیت واقعی بازار را بررسی کنیم و بازدهی کل شرکت ها را مورد بررسی قرار دهیم بهتر است که شاخص هم وزن یا شاخص قیمت هم وزن را بررسی کنیم . همانطور که قبلا توضیح دادیم در شاخص هم وزن شرکت ها به میزان مساوی در عدد شاخص تاثیر می گذارند ، پس می توانند درک بهتری را از واقعیت بازار به ما بدهند.

اگر شما قصد سرمایه گذاری در سهام شرکت های بزرگ را دارید بهتر است شاخص کل را مد نظر قرار دهید و اگر سهام کوچک تر را برای سرمایه گذاری انتخاب کرده اید تحلیل شاخص هم وزن کمک بهتری به شما می کند.

همچنین قبل از ورود به آن سهم اگر وضعیت کلی گروه یا صنعت شرکتی را که قصد سرمایه گذاری دارید را نیز بررسی کنید نتیجه بهتری خواهید گرفت. همانطور که میدانیم صنایع مختلف در بازه های  زمانی مختلف دارای رشد هستند و در بازه ای نیز دچار رکود هستند. با بررسی شاخص گروه و صنعت مد نظر نیز می توانید بررسی کنید که وضعیت گروه آن صنعت هم برای سرمایه گذاری مناسب هست و یا در زمان دیگری باید اقدام به سرمایه گذاری در آن گروه کرد.

در این مقاله سعی کردیم که تعریف انواع شاخص را بیان کنیم و همانطور نحوه استفاده صحیح از آنها را توضیح دهیم. امیدواریم که استفاده کافی را برده باشید و مطالب بعدی سایت آموزش بورس را نیز مشاهد کنید.